KOOPERATİFLERDE DIŞ DENETİM
26/10/2021 tarihli ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kooperatifler Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklikler Yapılmasına Dair 7339 sayılı Kanun” kapsamında; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 65 inci ve 69 uncu maddelerine dayanılarak çıkarılan 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan "Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik” ile Kooperatiflerin finansal tablolarının kooperatiflerin tabi olduğu mevzuatta belirlenen usul ve esaslara uygun bir şekilde hazırlanmasının, gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenmesinin, hesapların belgeler ile uyumlu olmasının sağlanması ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan mali bilgilerin doğruluğunun tespiti hususlarında yapılacak olan bağımsız dış denetimin ilke ve çerçeveleri belirlenmiştir.
Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ilgili yönetmeliğin 15 inci maddesinde hangi yapı kooperatiflerinin dış denetime tabi olduğuna dair hükümler yer almaktadır.
Bu kapsamda;
1. Hukuki durumu FAAL olan, ortak sayısı 100 (Yüz) veya daha fazla, inşaat ruhsatı almış (Kooperatif adına geçerli bir yapı ruhsatı olan) yapı kooperatifleri ile ortak sayısı 2000 (İkiBin) veya daha fazla olan yapı kooperatifleri DIŞ DENETİME tabidir.
2. Yönetmelikte “dış denetime tabi olduğu halde söz konusu denetimi yaptırmayan kooperatiflerin finansal tabloları, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararları geçersizdir.” denilmektedir.
· Dış denetim yaptırmamanın; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararlarının geçersiz olacağı gerçeğinden hareketle kooperatifler açısından telafisi zor hukuki sonuçların doğacağı dikkate alındığında;
· 1. Madde de belirtilen kıstasları taşıyan ve dış denetime tabi olan yapı kooperatiflerinin; Genel Kurul Gündeminde dış denetçinin seçilmesi ile dış denetçiye verilecek ücretin belirlenmesi maddesinin olması gerektiği,
· 1. Madde de belirtilen kıstasları taşıyan ve dış denetime tabi olan yapı kooperatiflerinin; toplantılarında gündemde dış denetime dair madde yok ise “Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik” gereğince buna ilişkin gündem maddesi konulması yönünden karar alınmasının gerekliliği Genel kurul toplantısına katılacak Bakanlık Temsilcilerince divan heyeti ve genel kurula izah edilerek ve bu yönde gündem maddesi eklenmesi sağlanacaktır.
Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmeliğin 14, 15 ve 17 nci maddelerinde Dış Denetim Yapmaya Yetkili Olanlar, Dış Denetçinin Nitelikleri ve Dış Denetçi Eğitimi konularında hükümler yer almaktadır.
Dış Denetime tabi olan kooperatifler Dış Denetçilerini yönetmelikte belirtilen kıstaslara uygun kişilerden seçmek zorundadırlar.